Luật sư tư vấn về Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Lời mở đầu

Thiệt hại là điều không ai mong muốn xảy ra. Tuy nhiên, trong đời sống thực tế, có những thiệt hại cả về vật chất và tinh thần vẫn luôn xảy ra một cách bất ngờ khi các bên chưa có thỏa thuận trước về cách thức giải quyết. Vì vậy, vấn đề đặt ra là làm cách nào để giải quyết được hậu quả pháp lý đối với những thiệt hại trong trường hợp các bên chưa có sự dự trù và thỏa thuận trước về cách thức khắc phục và xử lý đối với thiệt hại đã xảy ra.

Tại bài viết này, Luật sư ThinkSmart sẽ tư vấn cho Quý khách về vấn đề bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng.

Giải thích thuật ngữ

Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là gì?

Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là hành vi mang tính pháp lý nhằm bù đắp lại những thiệt hại thực tế đã xảy ra mà chủ thể bị thiệt hại đang phải gánh chịu do hành vi trái pháp luật của một chủ thể khác gây ra.

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là gì?

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là trách nhiệm dân sự phát sinh giữa các chủ thể thường là bên gây ra thiệt hại và bên bị thiệt hại mà trước đó không có quan hệ hợp đồng hoặc tuy có quan hệ hợp đồng nhưng hành vi gây thiệt hại không thuộc thuộc phạm vi nghĩa vụ được ràng buộc tại hợp đồng mà các bên đã thoả thuận trước đó.

Tổng quan về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Để xác định trách nhiệm bồi thường thiệt hại có phát sinh trên thực tế hay không, mời Quý khách tham khảo những nội dung sau đây:

Nguyên tắc bồi thường thiệt hại

Thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.

Khi mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế thì bên bị thiệt hại hoặc bên gây thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi mức bồi thường.

Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra.

Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính mình.

Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại

Thứ nhất, có thiệt hại thực tế xảy ra.

Thiệt hại là một yếu tố cấu thành của trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng. Không có thiệt hại thì không thể phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng. Nói cách khác, trách nhiệm bồi thường thiệt hại chỉ phát sinh khi có sự thiệt hại về vật chất hoặc sự thiệt hại về tinh thần đã xảy ra trên thực tế.

Thiệt hại về vật chất là sự mất mát hoặc giảm sút về một lợi ích vật chất được pháp luật bảo vệ và có thể tính toán được thành một số tiền nhất định. Ví dụ: những hư hỏng tài sản, những chi phí phải bỏ ra để ngăn chặn, hạn chế tài sản; những thu nhập hợp lý nhưng không thu được;
Thiệt hại do tổn thất về tinh thần của cá nhân được hiểu là do sức khỏe, tính mạng, danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm mà người bị thiệt hại hoặc người thân thích của người bị thiệt hại phải chịu đau thương, buồn phiền, mất mát về tình cảm, bị giảm sút hoặc mấy uy tín, bị bạn bè xa lánh do bị hiểu nhầm…. Đối với pháp nhân là do danh dự, uy tín bị xâm phạm, tổ chức đó bị giảm sút hoặc mất đi sự tín nhiệm…. do không thể khắc phục lại như trước khi bị thiệt hại nên cần phải được bù đắp lại bằng một khoản tiền.

Thứ hai, hành vi gây thiệt hại là hành vi trái pháp luật.

hành vi trái pháp luật trong trường hợp này cần được hiểu là hành vi xâm phạm đến lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác và do đó xâm phạm đến những quy định pháp luật bảo vệ lợi ích đó. Vi phạm các quy định của pháp luật bao gồm việc không làm những điều mà pháp luật bắt phải làm hoặc làm một việc mà pháp luật cấm không được làm. Nói cách khác, hành vi trái pháp luật là những xử sự cụ thể của con người được thể hiện thông qua hành động hoặc không hành động trái với các quy định của pháp luật, bao gồm: làm những việc mà pháp luật cấm, không làm những việc mà pháp luật buộc phải làm, thực hiện vượt quá giới hạn pháp luật cho phép hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ mà pháp luật quy định.

Thứ ba, có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật và thiệt hại xảy ra.

Có thiệt hại, có hành vi trái pháp luật cũng chưa đủ làm phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại tương ứng. Để có thể tiến hành yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng thì người yêu cầu cần chứng minh được mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật đã được thực hiện và thiệt hại thực tế đã xảy ra. Nói cách khác, thiệt hại xảy ra phải là kết quả tất yếu của hành vi trái pháp luật và ngược lại hành vi trái pháp luật là nguyên nhân gây ra thiệt hại.

Ngoài ra, yếu tố lỗi trong bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng cũng rất quan trọng. Mặc dù, Bộ luật Dân sự năm 2015 đã không còn quy định yếu tố lỗi là yếu tố bắt buộc để làm phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng. Tuy nhiên, việc xác định lỗi của các bên cũng có những vai trò nhất định trong việc giải quyết vấn đề bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng nhất là khi người gây ra thiệt hại muốn thoái thác trách nhiệm bồi thường hoặc làm cơ sở để xác định mức độ bồi thường khi thiệt hại do nhiều người gây ra hoặc việc thiệt hại xảy ra do một phần lỗi của chính bên bị thiệt hại.

Lưu ý: Trong một vụ việc yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, đối với sự tồn tại của các yếu tố: hành vi trái pháp luật, thiệt hại thực tế xảy ra, mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và thiệt hại sẽ do bên yêu cầu bồi thường có trách nhiệm chứng minh. Còn về yếu tố lỗi hiện nay không còn được quy định trong Bộ luật Dân sự 2015 với vai trò là căn cứ phát sinh nghĩa vụ bồi thường nên sẽ được áp dụng theo hướng lỗi suy đoán. Trong trường hợp người yêu cầu bồi thường đã chứng minh được đủ 03 căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng nêu trên nhưng bên thiệt hại muốn thoái thác trách nhiệm bồi thường thì sẽ có trách nhiệm phải chứng minh yếu tố lỗi không tồn tại hoặc có tồn tại thì mình cũng đã thuộc vào trường hợp được miễn trách nhiệm theo quy định của pháp luật.

Xác định thiệt hại

Thiệt hại do tài sản bị xâm phạm được bồi thường bao gồm: Tài sản bị mất, bị hủy hoại hoặc bị hư hỏng, lợi ích gắn liền với việc sử dụng, khai thác tài sản bị mất, bị giảm sút, chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế và khắc phục thiệt hại,…

Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm được xác định là chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và chức năng bị mất, bị giảm sút của người bị thiệt hại, thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại; Chi phí hợp lý và phần thu nhập thực tế bị mất của người chăm sóc người bị thiệt hại trong thời gian điều trị, một khoản tiền để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu.…

Thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm bao gồm các chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, chăm sóc người bị thiệt hại trước khi chết; chi phí hợp lý cho việc mai táng; tiền cấp dưỡng cho những người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng và tiền bù đắp tổn thất tinh thần cho người thân thích, một khoản tiền để bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị thiệt hại,…Thiệt hại do danh dự, uy tín, nhân phẩm bị xâm phạm bao gồm chi phí hợp lý để hạn chế khắc phục thiệt hại và thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút, khoản tiền để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu,..

Trình tự, thủ tục giải quyết yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Các phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng

Thương lượng, hòa giải
Giải quyết thông qua Trọng tài đối với các thiệt hại phát sinh từ hoạt động thương mại
Giải quyết thông qua Tòa án

Hồ sơ giải quyết bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Đơn khởi kiện (trong trường hợp giải quyết tranh chấp trong tố tụng)
Giấy chứng minh, căn cước công dân, hộ khẩu của người khởi kiện (bản sao công chứng) nếu người khởi kiện là cá nhân
Giấy Đăng ký kinh doanh/Đăng ký hoạt động và Chứng minh nhân dân, căn cước công dân của người đại diện theo pháp luật nếu người khởi kiện pháp nhân, quyết định thành lập doanh nghiệp, quyết định bổ nhiệm hoặc cử người đại diện doanh nghiệp nếu là pháp nhân
Các tài liệu, chứng cứ để chứng minh hành vi trái pháp luật gây ra thiệt hại.
Các tài liệu, chứng cứ chứng minh thiệt hại thực tế và mức độ thiệt hị đã xảy ra
Các tài liệu. chứng cứ chứng minh thiệt hại do hành vi trái pháp luật gây ra
Các tài liệu, chứng cứ khác liên quan đến yêu cầu khởi kiện

Trình tự giải quyết tranh chấp thông qua thương lượng, hòa giải

Tiến hành tự thương lượng giữa các bên tranh chấp
Tiến hành giải quyết tranh chấp thông qua bên thứ ba

Trình tự, thủ tục giải quyết thông qua Trọng tài đối với các thiệt hại phát sinh từ hoạt động thương mại

Các bên đã có thỏa thuận trọng tài có hiệu lực trước đó
Nộp đơn khởi kiện và các tài liệu kèm theo tại trung tâm Trọng tài
Trung tâm trọng tài nhận đơn khởi kiện của nguyên đơn. Yêu cầu sửa chữa, bổ sung nếu hồ sơ chưa đầy đủ, và tiếp nhận nếu hồ sơ đã đầy đủ và đúng quy định của pháp luật.
Trung tâm trọng tài gửi cho Bị đơn bản sao đơn khởi kiện và các tài liệu kèm theo
Bị đơn nộp bản tự bảo vệ
Thành lập hội đồng trọng tài
Hội đồng trọng tài tiến hành hòa giải
Thông báo lịch của phiên họp giải quyết vụ việc cho Nguyên đơn, Bị đơn và những người liên quan
Hội đồng trọng tài tiến hành tổ chức phiên họp giải quyết tranh chấp
Hội đồng trọng tài ra phán quyết
Sửa chữa, giải thích và phán quyết bổ sung

Trình tự, thủ tục giải quyết thông qua Tòa án

Xác định và lựa chọn tòa án có thẩm quyền giải quyết dựa trên các cơ sở: nơi cư trú của bị đơn, nơi thực hiện hành vi trái pháp luật, nơi thiệt hại thực tế xảy ra…
Nộp hồ sơ khởi kiện gồm: đơn khởi kiện và các tài liệu kèm theo Tòa án nhân dân có thẩm quyền và thông báo về việc khởi kiện cho bị đơn
Tòa án kiểm tra đơn khởi kiện và trong trường hợp không cần sửa chữa bổ sung thì ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí sau khi nhận đơn khởi kiện cùng hồ sơ hợp lệ
Người khởi kiện nộp tiền tạm ứng án phí tại chi cục thi hành án tương ứng và nộp lại biên lai tạm ứng án phí cho Tòa án
Thẩm phán ra quyết định thụ lý đơn khởi kiện và thông báo về việc bị kiện cho bị đơn
Bị đơn nộp đơn trình bày ý kiến về yêu cầu khởi kiện và đơn phản tố (nếu có)
Tiến hành thủ tục hòa giải tại tòa án
Chuẩn bị xét xử
Xét xử sơ thẩm
Kháng cáo (nếu có)
Xét xử phúc thẩm (nếu có)

Thời gian thực hiện

Thời hạn chuẩn bị xét xử từ 2 đến 4 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án
Thời hạn mở phiên tòa từ 1 đến 2 tháng kể từ ngày có Quyết định đưa vụ án ra xét xử.

Dịch vụ luật sư tư vấn, đại diện giao kết và giải quyết tranh chấp phát sinh từ hợp đồng

Nội dung công việc

Trong quá trình Quý khách tự thực hiện nếu có khó khăn, vướng mắc, đội ngũ Luật sư, nhân sự của ThinkSmart luôn sẵn sàng tư vấn, hỗ trợ Quý khách. Khi kết nối với ThinkSmart, Quý khách sẽ được cung cấp dịch vụ Luật sư tư vấn về thủ tục nhận thừa kế theo pháp luật và giải quyết tranh chấp phát sinh từ hoạt động chia thừa kế theo pháp luật, với các nội dung cụ thể sau đây:

Nhận tư vấn định hướng miễn phí: ThinkSmart giúp Quý khách xác định các vấn đề pháp lý liên quan đến vụ việc và tư vấn sơ bộ mang tính định hướng giải quyết vụ việc. Ví dụ: các quy định về trách nhiệm, nguyên tắc bồi thường thiệt hại, xác định thiệt hại, bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng đối với các trường hợp cụ thể,…
Nhận tư vấn chuyên sâu: Luật sư ThinkSmart phân tích pháp lý, đưa ra các phương án giải quyết vấn đề, đồng thời phân tích chặt chẽ ưu điểm – nhược điểm của từng phương án đó. Điều này giúp Quý khách có cái nhìn tổng thể và khách quan nhất về kết quả dự kiến đạt được.
Tư vấn và đề xuất các phương án để Quý khách chủ động quyết định lựa chọn phương án giải quyết.
Đại diện cho Quý khách tham gia thương, lượng, đàm phán với đối tác về bên thứ ba có liên quan.
Đại diện cho Quý khách làm việc với các cá nhân, cơ quan có thẩm quyền trong quá trình giải quyết vụ việc
ThinkSmart xây dựng hồ sơ, soạn thảo đơn, văn bản và gửi đến các cá nhân, tổ chức, cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
ThinkSmart tham gia bảo vệ quyền lợi cho Quý khách trong quá trình tố tụng với tư cách luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hoặc đại diện theo ủy quyền của Quý khách trong vụ việc.

Các gói dịch vụ

Dựa trên nhu cầu của bản thân, Quý khách có thể lựa chọn 1 trong 3 gói dịch vụ như sau:

Gói 1: Luật sư tư vấn: Tư vấn các quy định chung về trách nhiệm, nguyên tắc bồi thường thiệt hại; Tư vấn về việc thỏa thuận, khởi kiện về bồi thường thiệt hại,…
Gói 2: Luật sư tư vấn và xây dựng, soạn thảo hồ sơ: Quý khách sẽ nhận được các dịch vụ tư vấn như Gói 1 kèm theo sự tham gia hướng dẫn khách hàng chuẩn bị các giấy tờ cần thiết để thực hiện bồi thường, đòi bồi thường; giải đáp mọi thắc mắc về thiệt hại trong quá trình thực hiện.
Gói 3: Luật sư tư vấn và đại diện Quý khách thực hiện toàn bộ công việc. Với những công việc bắt buộc phải có sự hiện diện của Quý khách theo luật định, ThinkSmart sẽ cử nhân sự đồng hành cùng Quý khách.

Cách thức kết nối

Để nhận tư vấn về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, Quý khách có thể dễ dàng kết nối với ThinkSmart thông qua 1 trong 3 cách thức sau đây:

YÊU CẦU LUẬT SƯ TƯ VẤN

Nguyên tắc hoạt động

Trong suốt quá trình cung cấp dịch vụ pháp lý cho Quý khách nói riêng và quá trình hoạt động nghề nghiệp nói chung, ThinkSmart cam kết tuân thủ chặt chẽ các nguyên tắc sau đây:

i. Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật.

ii. Tuân theo Quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp luật sư Việt Nam.

iii. Độc lập, trung thực, tôn trọng sự thật khách quan.

iv. Bảo mật thông tin Khách hàng.

v. Sử dụng các biện pháp hợp pháp để bảo vệ tốt nhất quyền, lợi ích hợp pháp của khách hàng.

vi. Chịu trách nhiệm trước pháp luật về hoạt động nghề nghiệp luật sư.

Lời kết

Trên đây là nội dung tư vấn của Công ty luật ThinkSmart về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng. Trân trọng cảm ơn Quý khách đã quan tâm và tin dùng dịch vụ pháp lý của ThinkSmart. Mong rằng ý kiến chia sẻ của Luật sư ThinkSmart sẽ giúp ích cho Quý khách trong việc đưa ra quyết định giải quyết vấn đề nêu trên. Trân trọng./.